Het Liber Trotula is een handschrift over vrouwengeneeskunde en hygiëne in de middeleeuwen. Er is onder meer aandacht voor de fysiologie van de vrouw, de menstruatie en zwangerschap. De naam ‘Liber Trotula’ verwijst naar Trota, een 12de-eeuwse vrouwelijke arts uit Zuid-Italië.
In de late middeleeuwen veroverde het Latijnse Liber Trotula in verschillende bewerkingen en vertalingen Europa. De Openbare Bibliotheek Brugge bezit een volkstalige bewerking, afkomstig uit de verzameling van de 19de-eeuwse Brugse geneesheer Isaac De Meyer.
Jojanneke Hulsker schetst in deze tekst een beeld van enkele belangrijke evoluties in de geneeskunde van de 11de tot de 13de eeuw. De rol van kloosterlingen en die van de medische school van Salerno wordt belicht. Ook de kloof tussen theorie en praktijk die in de 12de eeuw ontstond, komt aan bod.
Lees artikelDe auteur illustreert het onderscheid tussen theorie en praktijk zoals dat ook bestond in de traditie van de vrouwengeneeskunde. Het boek Secreta Mulierum behoort tot de theoretisch-filosofische traditie. De teksten in het Liber Trotula zijn meer praktijkgericht. De scheiding tussen beide tradities vervaagde toen medische teksten steeds vaker uit het Latijn naar de volkstaal vertaald werden. Zo biedt de Middelnederlandse overlevering van de gynaecologische teksten een zeer divers beeld.
Lees artikelDe auteur geeft een overzicht van de interesses en inzichten van verschillende onderzoekers die de Trotula-traditie bestudeerden. Het werk van Monica Green, Orlanda Lie, Brigitte Kusche, Bineke Glas en Anna Delva komt aan bod.
Lees artikelHier wordt de opbouw van de Brugse Trotula-tekst bekeken. Na een proloog volgen ondermeer teksten over de geslachtsorganen, de menstruatie, onvruchtbaarheid en de zorg voor een pasgeboren kind. Het artikel van Jojanneke Hulsker eindigt met een overzicht van de verschillende hoofdstukken in de Brugse Trotula.
Lees artikelHet Liber Trotula maakte deel uit van de vroedkundige boekenverzameling van de 19de-eeuwse Brugse geneesheer Isaac De Meyer. Deze collectie werd door zijn zoon Desiré geschonken aan de stad Brugge in 1874. Ludo Vandamme beschrijft in dit artikel deze boekenverzameling en de bibliofiele belangstelling van Dr. De Meyer.
Lees artikelDe auteur bespreekt in deze tekst een aantal taalkenmerken van het Liber Trotula. Hij gaat daarbij in eerste instantie op zoek naar Vlaamse dialectkenmerken. Verschillende voorbeelden illustreren dat het hier een (West-)Vlaamse tekst betreft, maar een exclusieve toewijzing aan een Brugse scribent blijkt onmogelijk.
Lees artikel
