Simon Stevin, in Brugge geboren wiskundige en natuurkundige

Simon Stevin, in Brugge geboren wiskundige en natuurkundige

Simon Stevin (1548-1620) was 16 jaar ouder dan Galileo Galilei (1564-1642). In 1580 was er in wezen nog niets toegevoegd aan het werk van Archimedes op het gebied van de mechanica en de hydrostatica.…

Beschrijving

Simon Stevin (1548-1620) was 16 jaar ouder dan Galileo Galilei (1564-1642). In 1580 was er in wezen nog niets toegevoegd aan het werk van Archimedes op het gebied van de mechanica en de hydrostatica. Stevin brengt hierin verandering. Onder het motto Wonder en is gheen wonder (Wonder is geen wonder) brengt Stevin briljante bijdragen op het gebied van de statica, mechanica en perspectief. Met zijn motto gaf hij aan dat alle verschijnselen logisch verklaarbaar zijn. Het beeldmerk van Simon Stevin is de 'clootcrans'. Dit gaat terug op een van zijn fundamentele bewijzen met betrekking tot kracht op verticale wanden. Hij stelt namelijk dat de even grote bollen even veel druk uitoefenen op de zijde AB als op BC omdat de clootcrans (krans van kogels, cloot = kogel) in evenwicht is. In De Beghinselen der weeghconst staat dit bewijs beschreven. Uitgaande van het clootcransbewijs ontleedde Stevin in de Beghinselen der Weeghconst talrijke situaties met gewichten op hellende vlakken. Hij analyseert het evenwicht van lichamen met een vast punt, het evenwicht als drie krachten optreden en hij bepaalt zwaartepunten van vlakke en van ruimtelijke figuren. In de Weeghdaet worden dan tal van praktische toepassingen behandeld, zoals werktuigen waarbij wrijvingskrachten, weerstanden, valproeven, enzovoorts aan bod komen. In De Beghinselen des Waterwichts levert Stevin bijdragen tot de hydrostatica van grensverleggende betekenis. Stevin werkt als eerste met het begrip druk en bereikt met zijn hydrostatische paradox een hoogtepunt. Hij voegde als eerste iets toe aan het werk van Archimedes op het gebied van hydrostatica. Stevin besefte al vroeg - eerder dan Galilei - het belang van de koppeling van theorie en experiment als wetenschappelijke methode: spiegheling (vergelijk het moderne woord bespiegeling) en daet in zijn woorden. Dit betekende een breuk met de destijds gebruikelijke theoretische methode van Aristoteles. Simon Stevin en de Nederlandse taal. Volgens Stevin hadden Adam en Eva in het paradijs Nederlands gesproken: de oertaal met de meeste korte woorden die makkelijk samenstellingen vormen. Deze taal werd volgens hem gesproken in de zogenaamde Wysentijt. Stevin gaf de voorkeur aan uitgaven in het Nederlands, met eigen woorden voor Grieks-Latijnse termen. Zo werd hij een van de grondleggers van het wetenschappelijke en technische Nederlands. Zijn invloed op het Nederlands is nog steeds merkbaar. In Uytspraeck vande Weerdicheyt der Duytsche Tael, een onderdeel van de Weeghconst, benadrukte hij het belang van de taal waarin wetenschap wordt beoefend. Hij beweerde namelijk dat het Nederlands met zijn eenlettergrepige woorden beter geschikt is voor kennisoverdracht. Hij bedacht Nederlandse namen voor wetenschappelijke begrippen (purisme). Enkele voorbeelden zijn evenaar, evenredigheid (equiratio, analogia), evenwijdig (evenwijdich, parallel), een gegeven, kegelsnede, lanckworpigh (nu: langwerpig), loodrecht (perpendiculair), middellijn (diameter), raaklijn (tangens), boogsinus (arcsinus), rede (ratio, logos), scheikunde (chemie), stelkunde (algebra), vlak (bij Stevin vlack), wiskunde (wisconst, mathematica), wijsbegeerte (filosofie). Zo kreeg het Nederlands eigen wetenschappelijke woorden, waar andere Europese talen leenwoorden gebruiken. Simon Stevin overleed in Den Haag of Leiden in 1620. (Bron: Wikipedia)

Details


Stadsarchief Brugge ingang

Dit document komt uit de collectie van

Stadsarchief Brugge