Dudzele is een polderdorp ten noorden van Brugge. In de 12de eeuw werd op deze bedevaartsplaats een imposante Romaanse kerk gebouwd ter ere van de heilige Leonardus. De godsdienstoorlogen zorgden ervoor dat deze kerk vernield werd. Eén van de hoektorens is vandaag nog bewaard als ruïne.
Een nieuwe kerk werd opgetrokken omstreeks 1680. Rond 1870 werd deze uitgebreid met onder meer de westtoren. Deze kerk herbergt een rijke erfgoedcollectie, waarbij het edelsmeedwerk meteen in het oog springt. Maar ook het bewaarde meubilair, textiel, de grafstenen en schilderijen nemen ons mee naar verschillende kunstperiodes. Tijd voor een eerste kennismaking.
Beeld van de heilige Leonardus
De heilige Leonardus is na de heilige Petrus de tweede patroonheilige van deze kerk. In de middeleeuwen kwamen vele pelgrims zijn relieken vereren. Op zijn altaar stond een 17de eeuws beeld dat omwille van geldnood verkocht werd aan de Brugse Sint-Jakobskerk, waar het zich nog steeds bevindt. In de jaren 1730 liet het kerkbestuur van Dudzele een nieuw beeld vervaardigen.
Leonardus’ kledij toont dat hij als diaken wordt voorgesteld. Boven zijn hoofd heeft hij een stervormige aureool. In zijn rechterhand houdt hij een metalen korenaren vast. Dit is vermoedelijk een latere toevoeging, daar Leonardus gebruikelijk wordt afgebeeld met een keten met handboeien (verwijzend naar zijn tussenkomst om gevangenen te bevrijden).
Het houten beeld is gepolychromeerd, maar deze is van jongere datum gezien de neogotische vormentaal. Het beeld is vermoedelijk gemaakt door Pieter Van Walleghem, een Brugse beeldhouwer.
Communiebank
Aan deze eiken communiebank hebben twee Brugse kunstenaars samengewerkt. Voor de kern van het meubel zorgde Emmanuel van Speybroeck in 1768-1770. In 1873 werd de communiebank uitgebreid door Pieter De Wispelaere, die duidelijk respect had voor het werk van zijn voorganger en de stijleenheid behield. De bank neemt de volledige breedte van de kerk in. Let op de rijkelijk versierde cartouches vol religieuze symbolen: kelk, feniks, toonbroden, druiven … Deze cartouches worden op hun beurt geflankeerd door pilasters waar een medaillon aanhangt, die telkens een portret in profiel bevatten van onder meer Jezus, Maria en de apostelen.
Schettekot
Dit merkwaardig kastje hangt in het portaal van de kerk. Het houten hokje met metalen tralies werd gebruikt om pluimvee en konijnen, maar ook zuivelproducten in op te bergen. Na de zondagsmis werden deze zaken bij opbod verkocht ten voordele van de kerk en haar armenzorg. Dit gebeurde zo tot omstreeks 1953.
Torenmonstrans
Deze vergulde zilveren torenmonstrans draagt het merkteken van de zilversmid François Guens, alsook de jaarletter V (1627-1628). Het wapenschild van Dudzele toont samen met de beeldjes van de heilige Petrus (met sleutel) en de heilige Leonardus (als diaken met keten) aan dat de monstrans voor deze kerk is gemaakt. Een opschrift aan de binnenzijde van de voet verduidelijkt dat ze een schenking is van de gilde (broederschap) van het Heilig Sacrament. In de centrale glazen cilinder werd tijdens processies en speciale vieringen een gewijde hostie geplaatst.
Band met zilverbeslag van Missale Romanum
Dit liturgisch boek is een Plantijn-uitgave uit 1701. Het rode fluweel en de zilveren slotplaten tonen meteen dat het een luxueuze uitgave betreft. Op de omslag staat centraal een medaillon met een geboeide heilige Petrus in zijn kerker. De rug is ook met een medaillon versierd, maar ditmaal met de heilige Leonardus met handboeien. Zo zijn de beide patronen van de kerk aanwezig. Het zilverwerk is rijkelijk versierd, onder meer met acanthusbladeren op de hoekplaten en engelkopjes op de slotplaatjes.
De volledige collectie erfgoed van Sint-Pieter-in-de-Banden Dudzele ontdekken?
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)