Meer info over ons cookiebeleid

De Romeinen in de Zwinstreek: een warme thuis in een complex landschap

Een streek met geschiedenis
In het begin van de 3e eeuw na Christus zijn de Romeinen heer en meester in de kustpolders. Alhoewel het leven hier zwaar is en de mens een continue strijd levert tegen de zee, is de beloning niet min: puur zout.
Om het witte goud te ontginnen worden her en der in de polders ovens gebouwd, waar het zoute zeewater wordt uitgekookt. Om deze economische hotspot te beschermen en gevaar uit zee tijdig te herkennen, richten de Romeinen kleine nederzettingen op in de kustpolders.
In Dudzele en Ramskapelle liggen twee Romeinse sites die onze kennis van de streek voorgoed veranderden van die kampen. De bewoners van de nederzetting vertellen het verhaal van de Romeinen in de Zwinstreek.

Meer dan 120 jaar archeologisch onderzoek

Een verdronken landschap
Het verhaal van de Zwinstreek begint 11.000 jaar geleden, na het ontstaan van de Noordzee. De kennis over landschapsgeschiedenis is een heel recent fenomeen. Pas na de versnelde wetenschappelijke evolutie vanaf de 19e eeuw komen we voor het eerst meer te weten over de bodem van de oceanen. Ook de Noordzee geeft dan stilaan wat van zijn geheimen prijs. In 1913 verschijnt ‘Submerged forests’ van de Britse geoloog en paleobotanicus sir Clement Reid. In het boek zet Reid zijn theorie over een verdronken landbrug tussen de Britse eilanden en het vasteland uiteen. Zijn kaart van dit verdronken land, genaamd Doggerland, blijkt op basis van modern onderzoek bijzonder accuraat.
Tot 11.000 jaar geleden, wanneer de Noordzee volloopt, vormt de huidige kustlijn geen scherpe grens in het landschap. De 19e- en vroeg 20e- eeuwse pioniers van de archeologie zoals Alfred de Loë maken daar dankbaar gebruik van. De Belgische stranden zijn op dat moment sterk onderhevig aan erosie. Archeologen verzamelen een groot aantal vuurstenen artefacten op het strand. Deze voorwerpen zijn de laatste resten van de prehistorische bewoners van Doggerland: megafauna die in de lichtgolvende toendra graast en kleine groepjes nomadische hominidae die in hun bestaan voorzien met jagen en verzamelen. In de Noordzee opgeviste mammoetbotten. zijn getuigen van dit verdronken landschap.

Pioniers in de Zwinstreek

Net ten noorden van Brugge is in 1899 de nederzetting Fort Lapin opgegraven: dit levert onder meer de Romeinse Boot van Brugge op, resten van twee of meerdere zeewaardige boten, en sporen van haveninfrastructuur. De boot van Brugge komt aan het licht tijdens graafwerken. Baron Alfred de Loë, conservator van het Jubelparkmuseum, en geoloog Aimé Rutot redden wat ze kunnen, maar de boot wordt grotendeels vernield. Op basis van de meest recente studie is de Brugse boot een Romeins vaartuig dat zowel op rivieren als op zee kan varen. Via een grote getijdengeul kan de boot vanuit zee de haven aan Fort Lapin bereiken.

In 1904 graaft hetzelfde duo een houten raamwerk op, ontdekt tijdens de aanleg van de Oude Ferrydokken in Zeebrugge. De structuur is 22 m breed, minstens 39,5 m lang en aangelegd bovenop het veen. De totale oppervlakte van de structuur, gedateerd tussen de 2e en de 3e eeuw na Christus, bedraagt volgens Alfred de Loë bijna 1.500 m². Over de functie van het bouwwerk zijn al veel theorieën naar voor geschoven: van paalwoningen tot zoutpannes tot een scheepswerf.

Bekijk alle vondsten van Fort Lapin in detail op erfgoedbrugge.be.