Back to top
Menu

Over vogels – een introductie

‘Over vogels’ is een tekst van Hugo de Folieto en steekt hier in een handschrift uit de 12de eeuw. Het manuscript kwam wellicht tot stand in het scriptorium van Ten Duinen in Koksijde en bleef eeuwenlang bezit van deze cisterciënzerabdij.

Op het eerste gezicht lijkt het alsof Hugo de Folieto, een geestelijke uit Noord-Frankrijk, een encyclopedie van het vogelrijk heeft samengesteld.
In verschillende hoofdstukjes bespreekt hij talrijke vogels. Elk hoofdstukje wordt voorafgegaan door een kleine miniatuur met de afbeelding van de besproken vogel. Maar al vlug wordt duidelijk dat Hugo vooral een moraliserende tekst heeft geschreven. De kenmerken van elke vogel vormen immers de aanleiding om mensen een spiegel voor te houden.

‘Over vogels’ was vooral in Hugo’s eigen tijd populair. Vandaag zijn er nog steeds 96 manuscripten bewaard waarin deze tekst werd gekopieerd. Vaak gaat het, zoals in dit exemplaar, om een verzamelhandschrift waarin ook andere verwante teksten zijn opgenomen. Eén derde van deze 96 exemplaren behoorde ooit toe aan een cisterciënzerabdij, waar de tekst circuleerde in de middens van de minder geschoolde lekenbroeders.over-vogels01 Dit verklaart ook de aanwezigheid van sprekende miniaturen.

Dit manuscript telt 156 perkamenten folio’s die gepagineerd zijn. Vooraan bevinden zich twee perkamenten schutbladen. De lederen band op eiken borden is grotendeels oorspronkelijk, maar draagt sporen van later herstel. Het achterplat met de laatste tien folio’s is tegenwoordig afgebroken van de rest van het manuscript. De afmetingen van het handschrift zijn 26,5 x 23 cm.