Back to top
Menu

Op bedevaart naar Jeruzalem. Een praktische reisgids door Rombout de Doppere – een introductie

In het Brugse OCMW-archief bevindt zich een bescheiden maar boeiend 15de-eeuws handschrift. Auteur is Rombout de Doppere (Brugge, circa 1432 – 1502), clericus en notaris, van wie ook (of: vooral) een kroniek van de periode 1482-1498 bekend is. Het gaat om een praktische reisgids voor de Rome- maar vooral Jeruzalembedevaarder, geschreven in het Middelnederlands.
De gids bevat vier delen. Een reisverslag van de bedevaart van Anselm en Jan Adornes naar Jeruzalem (1470-1471) vormt het grootste deel (f. 1r-53r). De reisroute van de bedevaarders wordt nauwkeurig beschreven, met aandacht voor de lokale bevolking en haar gewoonten, fauna en flora en de verhoudingen tussen de verschillende godsdiensten. Uiteraard is er ook veel aandacht voor de beschrijving van de heilige plaatsen die bezocht worden in en rond Jeruzalem. Het verslag eindigt met een korte samenvatting van de reis.

rombout-de-doppere01In een tweede deel noteert De Doppere een aantal praktische tips voor wie een bedevaart naar Jeruzalem wil aanvatten vertrekkend vanuit Venetië (f. 54v-56v). Nuttige wenken voor de onderhandelingen met de kapitein en voor het aankopen van de reisuitrusting en proviand staan netjes opgelijst, samen met tips over de te kiezen plaats op de boot en het geld dat men moet voorzien.

Het derde en het vierde deel sommen de aflaten op die men kan verdienen met een bedevaart naar de heilige plaatsen in Palestina en de kerken in Rome. Het was een pelgrim immers te doen om zijn zielenheil (f. 57r-61v en f. 62r-72r).

Er zijn heel wat middeleeuwse verslagen van pelgrimsreizen overgeleverd, maar het handschrift van De Doppere is zeker een van de interessantere. Er is veel aandacht voor wat er tijdens de reis te zien is en ook de moeilijkheden onderweg worden beschreven. De lezer kan de reis als het ware mee beleven. Tegelijk biedt het handschrift ook een blik op de politieke situatie en op het samenleven van de drie godsdiensten in en om het Heilig Land. Via deze site wordt het handschrift voor het eerst digitaal ontsloten, met naast elke folio een transcriptie van de tekst.